చాప్టర్-2 తెలంగాణ ఉద్యమం – రాష్ట్ర ఆవిర్భావం 1991-2014 | Telangana Movement Between 1991 to 2014 Part-2

• 2006 సెప్టెంబర్ 12న ఎం.సత్యనారాయణ చేసిన సవాలును స్వీకరించిన కేసీఆర్ ఎంపీ పదవికి రాజీనామా చేసి అక్టోబర్ 8న సిద్దిపేట సమర శంఖారావం పేరుతో సభను నిర్వహించారు.
• 2006 డిసెంబరు 4న కేసీఆర్ రాజీనామా చేసిన పార్లమెంట్ స్థానానికి ఎన్నికలు నిర్వహించగా ఆ ఎన్నికల్లో కేసిఆర్ రెండు లక్షలకు పైగా ఓట్ల మెజార్టీతో గెలుపొంది డిసెంబర్ 22న నల్గొండ పట్టణంలో తెలంగాణ ఆత్మగౌరవ సభను నిర్వహించారు .
• నల్గొండ నగారా పేరుతో 2007 ఏప్రిల్ 6-12 వరకు ఫ్లోరైడ్ పీడిత గ్రామాలలో కేసీఆర్ పర్యటించాడు .
• 2007 జూలై 15న మైనారిటీ సంక్షేమం కోసం ఇందిరాపార్క్ వద్ద కేసీఆర్ ఒక్కరోజు నిరాహార దీక్ష చేశాడు .
• 2007 నవంబర్ 15న పసునూరు దయాకర్ రావు డిజైన్ చేసిన ‘తెలంగాణ తల్లి విగ్రహాన్ని’ తెలంగాణ భవన్ లో కేసీఆర్ ప్రతిష్టించాడు.
• 2008 మార్చి 2న ఢిల్లీలోని జంతర్ మంతర్ వద్ద కేసీఆర్ ఆధ్వర్యంలో ధర్నా నిర్వహించబడింది .
• 2008 జూన్ 1న ఉప ఎన్నికల ఫలితాలలో టిఆర్ఎస్ పార్టీ రెండు లోక్ సభ స్థానాలు (కరీంనగర్, హనుమకొండ) మరియు ఏడు అసెంబ్లీ స్థానాల్లో(సిద్దిపేట, దొమ్మాట, కమలాపూర్, హుజూరాబాద్, మేడారం, చేర్యాల, ఆలేరు) గెలుపొందింది .
• 2009 అక్టోబరు 21న మెదక్ జిల్లాలోని సిద్దిపేట లో ఉద్యోగ గర్జన నిర్వహించారు .

గిర్ గ్లాని కమిషన్ 

• 2001 జూన్ 25న తెలంగాణ ప్రజలను సంతృప్తిపరచడానికి 610 జీవో అమలు కొరకు గిర్ గ్లాని కమిషన్ ను ఏర్పాటు చేశారు .
• 2001 అక్టోబర్ 6న గిర్ గ్లాని కమిషన్ తన తొలి నివేదికను ప్రభుత్వానికి సమర్పించింది .
• 2004 సెప్టెంబర్ 30న గిర్ గ్లాని కమిషన్ తన తుది నివేదికను అందించింది .
• ఈ కమిషన్ 1975-2001 మధ్యకాలంలో అనేక ఉల్లంఘనలు జరిగాయని పేర్కొంది.

జె ఎమ్ గిర్ గ్లాని కమిటీ (J M Girglani Committee)

• జూన్ 25, 2001న 610 జీవో అమలును పరిశీలించడానికి జె ఎమ్ గిర్ గ్లాని కమిటీ ఏర్పాటు చేసింది-నారా చంద్రబాబునాయుడు .
• ఇది ఏకసభ్య విచారణ కమిటీ .
• ఈ కమిటీ 90 రోజుల్లో నివేదిక ఇవ్వాలని ప్రభుత్వం గడువు పెట్టింది .
• ఈ కమిటీ విచారణకు ప్రభుత్వం సహకారం లేకపోవడంతో 25% ఉద్యోగుల జాబితాతో తొలి నివేదికను 2001 అక్టోబర్ లో ప్రభుత్వానికి సమర్పించింది .
• మొదటి మధ్యంతర నివేదికలో 25% ఉద్యోగుల తొలి జాబితా తయారు చేయబడింది.

సూచనలు 

• ఈ కమిషన్ రాష్ట్రపతి ఉత్తర్వులు 610 జీవో అమలు కోసం తాత్కాలికమైన, శాశ్వతమైన చర్యలను సూచించింది.
• సర్వీసు పుస్తకాలలో స్థానికత నమోదు జరగాలి .
• ఉల్లంఘలను సరిచేసిన తరువాత కొత్త నియమాకాలు, పదోన్నతులు చేపట్టాలి .
• రాష్ట్రపతి ఉత్తర్వులపై రాష్ట్ర ప్రభుత్వ ఉద్యోగులకు శిక్షణ ఇవ్వాలి .
• రాష్ట్రపతి ఉత్తర్వులు 1975 అమలుపై శాశ్వత సభా కమిటీని చేయాలి .
• రాష్ట్రపతి ఉత్తర్వులు 1975 అమలుపై శాశ్వత మంత్రుల కమిటీని చేయాలి .
• రాష్ట్రపతి ఉత్తర్వుల్లో 1975 అమలుపై శాశ్వత అధికారుల కమిటీని శాశ్వతంగా నియమించాలి .
• సాధారణ పరిపాలన శాఖ చూసే సర్వీసు నిబంధనల విభాగం బలోపేతం చేయాలి .
• జీవో 610 అమలులో ఉల్లంఘనలను అధ్యయనం చేయటానికి రాష్ట్ర శాసనసభ హౌస్ కమిటీని నియమించింది.

జీవో 610 పై హౌస్ కమిటీ 

• జూన్ 15, 2001న ఆరు సూత్రాల పథకం అమలు పైన 5, 6 జోన్లలో జీవో నెంబర్ 610 అమలు పైన ఒక అఖిలపక్ష సమావేశం జరిగింది .
• తెలంగాణ శాసనసభ్యులు డిసెంబర్ 29, 2001న ఆంధ్రప్రదేశ్ అసెంబ్లీలో ఉద్యోగ నియామకాలలో స్థానికులకు జరిగిన అన్యాయాల గురించి ప్రశ్నించారు.
• దీనితో శాసనసభ హౌస్ కమిటీ నియమించబడింది.
• ఈ కమిటీ చైర్మన్ రేవూరి ప్రకాష్ (టిడిపి ఎమ్మెల్యే).

610 జీవో అమలుకు ఉత్తమ్ కుమార్ కమిటీ 

• 2006 డిసెంబర్ 6న 610 జీవో అమలు కోసం ఉత్తమ్ కుమార్ రెడ్డి నేతృత్వంలో ఒక కమిటీని ఏర్పాటు చేశారు .
• ఈ కమిటీ సభ్యుల లో ఉన్న సీమాంధ్ర ఎమ్మెల్యేలు కొంతమంది రాజీనామా చేయడంతో 610 జీవో అమలు కాలేదు.

ప్రతాప్ కిషోర్ ఢిల్లీ పాదయాత్ర 

• జర్నలిస్ట్ ప్రతాప్ కిషోర్ ప్రత్యేక తెలంగాణ అంశంనకు దేశవ్యాప్త మద్దతు కోసం హైదరాబాద్ నుంచి ఢిల్లీకి 1987 జూన్ 6న తన పాదయాత్రను చార్మినార్ నుండి ప్రారంభించారు .
• వీరు ఢిల్లీకి చేరుకుని ప్రధానమంత్రికి, కేంద్ర మంత్రులకు తెలంగాణ ఆవశ్యకతపై వినతి పత్రాలు సమర్పించారు.
• ఢిల్లీ నుంచి తిరిగి వచ్చిన అనంతరం వీరు తెలంగాణ ప్రజా సమితిని 1987లో పునరుద్ధరించారు దీనికి అధ్యక్షుడుగా భూపతి కృష్ణమూర్తి ఎన్నికయ్యారు.

వెలిచాల జగపతిరావు నివేదిక 

• 1991,1992 ప్రాంతంలో తెలంగాణ ప్రముఖ రాజకీయ నాయకుడు జగపతిరావు నీటిపారుదల రంగం పై నివేదికను ప్రచురించారు .
• ముఖ్యాంశాలు .
• కృష్ణ, గోదావరి పరివాహక ప్రాంతంలో తెలంగాణకు 1400 టిఎంసిల నీరు రావాలి. కానీ ఆంధ్రా పాలకులు తెలంగాణకు కేవలం 1170 టీఎంసీల నీరు పై హక్కు ఉన్నట్లు మాత్రమే చూపించారు .
• శ్రీరాంసాగర్, నాగార్జునసాగర్, జూరాల, సింగూరు, శ్రీశైలం ఎడమగట్టు కాలువ పూర్తయితే తెలంగాణలో 30 లక్షల ఎకరాల భూమి సాగులోకి వస్తుంది. కానీ ఆంధ్రా పాలకులు వీటిని పూర్తి చేయడం లేదు .
• తెలంగాణలో ప్రాముఖ్యత గల నీటిపారుదల ప్రాజెక్టుల నిర్మాణానికి సాంకేతిక, పరిపాలన మరియు ఆర్థిక కారణాలు చూపిస్తూ దశాబ్దాలుగా వీటిని పూర్తి చేయడం లేదు..

Telangana State Formation-2009 ఎన్నికలు పార్టీలు పొత్తులు 

• రాష్ట్రంలో ఎన్నికల వాతావరణం మొదలైంది. సామాజిక న్యాయం పేరుతో నటుడు చిరంజీవి 2008 ఆగస్టు 26న ప్రజారాజ్యం పార్టీని స్థాపించాడు. సామాజిక తెలంగాణకు తాను కట్టుబడి ఉన్నానని ప్రకటించాడు .
• 2004 ఎన్నికల్లో కాంగ్రెస్ టీఆర్ఎస్ వామపక్ష కూటమి కలిసి పోటీ చేసింది.
• అనంతర పరిస్థితుల్లో సిపిఎం, సిపిఐ, టిఆర్ఎస్ లు కాంగ్రెస్ కు దూరం అయ్యాయి .
• 2009 జనవరి 16న ‘తల్లి తెలంగాణ పార్టీ’ ని టీఆర్ఎస్ లో విలీనం చేస్తున్నట్లు విజయశాంతి ప్రకటించారు .
• 2009 జనవరి 31న టిడిపి, టిఆర్ఎస్, సిపిఎం, సిపిఐ పార్టీల మధ్య పొత్తు కుదిరింది .
• ఉమ్మడిగా ‘మహాకూటమి’ పేరుతో ఎన్నికల బరిలోకి దిగాలని పార్టీలు నిర్ణయించాయి. ఈ పొత్తులో జయశంకర్ సార్ కీలకంగా వ్యవహరించారు .
• తెలంగాణకు తాను అనుకూలమని తెలంగాణపై సంయుక్త సంఘాన్ని ఏర్పాటు చేస్తున్నట్లు 2009 ఫిబ్రవరి 12న ముఖ్యమంత్రి వైఎస్ రాజశేఖర్ రెడ్డి హడావిడిగా ప్రకటించాడు .
• తెలంగాణ ఇచ్చేందుకు కాంగ్రెస్ కు ఎలాంటి అభ్యంతరం లేదు అంటూ 2009 ఫిబ్రవరి 28న సికింద్రాబాద్ లో జరిగిన బహిరంగ సభలో కాంగ్రెస్ అధ్యక్షురాలు సోనియాగాంధీ ప్రకటించారు .

ఎన్నికల మేనిఫెస్టోలు  

• టిడిపి తమ ఎన్నికల మేనిఫెస్టోలో తొలిసారిగా తెలంగాణ అంశాన్ని చేర్చింది .
• బిజెపి మరోసారి చిన్న రాష్ట్రాల ఏర్పాటు గురించి ప్రస్తావించింది .
• సిపిఐ జాతీయ విధానం రాష్ట్ర విభజనకు వ్యతిరేకంగా చిన్న రాష్ట్రాల ఏర్పాటును సమర్థించక పోయిన తెలంగాణకు సంబంధించినంత వరకు జాతీయ కార్యవర్గం మినహాయింపునిచ్చింది .
• సిపిఎం రాష్ట్రాల విభజనకు తమ పార్టీ వ్యతిరేకం అని మేనిఫెస్టోలో ప్రకటించింది .
• బి.ఎస్.పి చిన్న రాష్ట్రాల ఏర్పాటుకు తాము సుముఖుతమని మేనిఫెస్టోలో ప్రకటించింది .
• ప్రజారాజ్యం ‘సామాజిక తెలంగాణకు’ తాము కట్టుబడి ఉన్నట్లు తన మ్యానిఫెస్టోలో పేర్కొంది .

ఎన్నికలలో కాంగ్రెస్ విజయం

• ఏప్రిల్ 16న తెలంగాణలో మొదటి దశలో ఎన్నికలు పూర్తి అయ్యాయి .
• ఆ తరువాత ఆంధ్ర ప్రాంతంలో వైఎస్ఆర్ ప్రాంతీయ విద్వేషాలను రెచ్చ గొడుతూ ప్రసంగించాడు.
• 2009లో కాంగ్రెస్ పార్టీ 152 సీట్లు గెలుచుకుని తిరిగి అధికారంలోకి వచ్చింది .
• టిఆర్ఎస్ కు రెండు ఎంపి స్థానాలు, పది అసెంబ్లీ స్థానాలు వచ్చాయి.

Telangana Political Joint Action Committee – తెలంగాణ రాజకీయ జాయింట్ యాక్షన్ కమిటీ 

• ఫిబ్రవరి 12, 2011 న తెలంగాణ రాజకీయ జేఏసీ సహాయ నిరాకరణోద్యమంలో భాగంగా ప్రణాళికను ప్రకటించింది.
• 13 ఫిబ్రవరి 2011న గ్రామ గ్రామాన చాటింపులు, దీక్షా కంకణం .
• 14 ఫిబ్రవరి 2011న నియోజకవర్గ కేంద్రాల్లో ర్యాలీలు .
• 15 ఫిబ్రవరి 2011న జైల్ భరో కార్యక్రమం .
• 16 ఫిబ్రవరి 2011 న తెలంగాణపై నిర్ణయం తీసుకోవాలని కాంగ్రెస్, టీడీపీల ఎంపీ మరియు ఎమ్మెల్యేల ఇళ్ల ముందు ధర్నా .
• 17 ఫిబ్రవరి 2011న సహాయ నిరాకరణ కార్యక్రమం మొదలు దీనిలో భాగంగా ఉద్యోగులకు సంఘీభావ ర్యాలీలు .
• 18 ఫిబ్రవరి 2011న కేంద్ర ప్రభుత్వ కార్యాలయాల ముందు పికెటింగ్ .
• 19 ఫిబ్రవరి 2011న రాస్తారోకోలు, నేషనల్ హైవే-9 దిగ్బంధం, పట్టణాల్లో వాక్ ఫర్ తెలంగాణ, గ్రామాల్లో ప్రభాతభేరి .
• 20 ఫిబ్రవరి 2011న సార్వత్రిక సమ్మె , బంద్ ప్రారంభం.

• 2010లో మానవహారం ఆదిలాబాద్ నుండి ఆలంపూర్ వరకు మరియు హైదరాబాద్ నుండి కోదాడ వరకు .
• 2011 జనవరి 10-11 కలెక్టరేట్ల ముట్టడి .
• 2011 జనవరి 19 న వంటావార్పు .
• 2011 ఫిబ్రవరి 17 నుండి  మార్చి 4 వరకు సహాయనిరాకరణ .
• 2011 మార్చి 1న  పల్లెపల్లె పట్టాలపైకి.
• 2011 మార్చి 10న  మిలియన్ మార్చ్ .
• 2011 సెప్టెంబర్ 13 నుండి అక్టోబర్ 24 వరకు సకలజనుల సమ్మె .
• 2012 సెప్టెంబర్ 30 న తెలంగాణ మార్చ్ / సాగరహారం .
• 2013 మార్చి 21 న సడక్ బంద్ .
• 2013 ఏప్రిల్ 29-30 న సంసద్ యాత్ర.

Suicides for Telangana-మలిదశలో తెలంగాణ కోసం ఆత్మహత్యలు

• నిజామాబాద్ జిల్లా బిక్ నూర్ మండలంలోని శివాయిపల్లి గ్రామానికి చెందిన కానిస్టేబుల్ కిష్టయ్య 2009 డిసెంబర్ 1న తన యొక్క సర్వీస్ గన్ తో కాల్చుకుని ఆత్మహత్య చేసుకున్నాడు
• 2009 నవంబర్ 29న కేసీఆర్ అరెస్టుతో మనస్తాపానికి గురైన శ్రీకాంతాచారి అనే విద్యార్థి ఒంటిపై కిరోసిన్ పోసుకొని ఆత్మబలిదానానికి సిద్ధమయ్యారు ఇతను డిసెంబర్ 3వ తేదీన అంతిమ శ్వాస విడిచాడు. ఇతను నల్గొండ జిల్లాలోని మోత్కురు గ్రామానికి చెందిన వ్యక్తి. .
• 2010 జనవరి 19న ఓయూ విద్యార్థి వేణుగోపాల్ రెడ్డి తెలంగాణ కోసం ఆత్మహత్య చేసుకున్నాడు
• తెలంగాణ ఉద్యమ తీవ్రత గురించి ఢిల్లీకి తెలియజేయాలని ఢిల్లీలో పార్లమెంటు ముందు ఆత్మహత్య చేసుకున్న యువకుడు యాదిరెడ్డి. ఇతను రంగారెడ్డి జిల్లా మొయినాబాద్ మండలం మంగళారం గ్రామానికి చెందిన వ్యక్తి.

• 2010 ఫిబ్రవరి 20న ‘చలో అసెంబ్లీ’ కార్యక్రమం సమయంలో సిరిపురం యాదయ్య ఒంటిపై కిరోసిన్ పోసుకుని ఆత్మహత్య చేసుకున్నాడు. ఇతను రంగారెడ్డి జిల్లా మహేశ్వరపురం మండలం నాగారం గ్రామానికి చెందిన వ్యక్తి
• అసెంబ్లీ ముట్టడి సమయంలో యాదయ్య అనే విద్యార్థి ఉస్మానియా యూనివర్సిటీ ఎన్.సి.సి  గేటు వద్ద ఆత్మహత్య చేసుకున్నాడు
• 2010 జనవరి 26 న  అడ్వకేట్ దేవేందర్ రెడ్డి ఆత్మహత్య చేసుకున్నాడు
• 2010 జూలైలో ఉప ఎన్నికల ఫలితాల్లో డిఎస్ ఓడిపోవడంతో తన కోరిక నెరవేరిందని ఇషాన్ రెడ్డి ఆత్మబలిదానం చేసుకున్నాడు. ఇతను మెదక్  జిల్లా న్యాలకల్  మండలం బసంతపురం గ్రామానికి చెందిన వ్యక్తి
• 2012 మార్చిలో సిరిపురం శ్రీకాంత్ అనే విద్యార్థి హైదరాబాదులో మరణించాడు
• లూనావత్  భోజ్యానాయక్ (వరంగల్ జిల్లా) అనే అతను తెలంగాణ రాష్ట్ర ఏర్పాటులో జరుగుతున్న జాప్యం, స్థానిక టిడిపి కాంగ్రెస్ నేతల తీరుపై కలతచెంది ‘ఐ వాంట్ తెలంగాణ జై తెలంగాణ’ అంటూ నినాదాలు చేస్తూ హనుమకొండలోని సుబేదారి వద్ద 2012 మార్చి 23న పెట్రోలు పోసుకుని ఆత్మహత్య చేసుకున్నాడు

తెలంగాణ అమరవీరుల స్థూపం (Telangana Martyr Statue)

తెలంగాణ తల్లి విగ్రహం(Telangana Talli Statue) 

• తెలంగాణ తల్లి విగ్రహం రూపొందించడంలో ముఖ్య పాత్ర పోషించిన వారు బి ఎన్ రాములు, బి.వి.ఆర్ చారి, ప్రొఫెసర్ గంగాధర్
• పసునూరి దయాకర్ తయారుచేసిన తెలంగాణ తల్లి విగ్రహాన్ని తెలంగాణ భవన్ లో  2007 నవంబర్ 15న కేసీఆర్ ఆవిష్కరించారు

ఈ విగ్రహం ప్రత్యేకతలు